Դաժան պայքար արտահերթ ժողովը վիժեցնելու համար. ճնշումներին դիմանալը եւ պայքարելը անկախությանը արժանի լինելու գինն է

Ինչպես հայտնի է, փետրվարի 25-ին՝ ժամը 14:00-ին, հրավիրվել է Հայաստանի Հանրապետության դատավորների արտահերթ ընդհանուր ժողով։ Օրակարգում 2 հարց է՝ դատական իշխանության եւ դատավորների նկատմամբ իրենց գործունեության կապակցությամբ ճնշումների բացառման վերաբերյալ ընդհանուր ժողովի կողմից հայտարարության հրապարակում, դատավորների անկախության իրական երաշխավորման կապակցությամբ համապատասխան միջոցառումներ ձեռնարկել։ Թեեւ Վճռաբեկ դատարանի նախագահը ոչ մեծ հոժարությամբ համաձայնեց ժողով հրավիրել, բայց կուլիսներում ամեն ինչ անում են, որպեսզի ժողովը չկայանա։ Մասնավորապես՝ իշխող քաղաքական մեծամասնության հետ լավ հարաբերություններ ունեցող դատավորները աշխատանքներ են տանում իրենց գործընկերևերի հետ ժողովին չմասնակցելու համար։

Ժողովը կայանալու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի միության անդամների առնվազն կեսը՝ ավելի քան 152 հոգի ներկայանա։ Ժողով հրավիրելու, այսպես ասած, «ինֆորմացիան» առիթը դատավոր Բորիս Բախշիյանի կալանավորումն էր։ Իսկ մինչ այդ եւ դրանից հետո էլ դատավորների նկատմամբ մանր ու միջին տրամաչափի ճնշումները շարունակվում են։ Հիմա կդիմանա՞ն ճնշումներին դատավորները, թե՞ ոչ՝ պարզ կդառնա փետրվարի 25-ին։ Այլ հարց է նաեւ, թե ինչ հարց կլուծվի ժողովով, բայց համենայն դեպս, ինչ-որ բան անելը ավելի լավ է, քան ոչինչ չանելը։

Յուրաքանչյուր դատավոր պետք է հասկանա, որ վաղը կարող է Բախշիյանի, Ռշտունու, Ազարյանի, Նախշքարյանի, Դանիելյանի փոխարեն իրենք լինեն, մեկին կկալանավորեն, մյուսին նկատողություն կտան, երրորդի դեմ վարույթ կհարուցեն մի թեթեւ աչքը կվախեցնեն։ Սա է այսօրվա գործելաոճը, եթե իհարկե, դատավորները չեն որոշել դառնալ մահապարտ ու ողջ կենսագրությունը, գործունեությունը, ներկան եւ ապագան փչացնել իշխանության սպասավոր լինելով։ Հիմա շատերը կարող են մտածել, որ սա դատավորների նեղ խմբի խնդիրն է, պայքարում են իրենց նկատմամբ կիրառվող ճնշումների դեմ, իրենք ինչու պետք է անդարդ գլուխը դարդի տակ դնեն եւ այլն։ Բայց սա թյուր կարծիք է, դատավորների միությունը եւ դատական համակարգի անկախության համար պայքարը բոլորինն է, այն չի կարող մոնոպալցվել։ Հիմա մեկի նկատմամբ ճնշում են գործադրում կալանավորելով, նկատողություն տալով, լիազորությունները դադարեցնելով, մյուսի նկատմամբ էլ կարող են ճնշումներ գործադրել վերբալ մակարդակում՝ պաշտոնական հայտարարությունների, կուլիսային սպառնալիքների, սոցցանցային թրոլինգի մակարդակում եւ այլն։ Միությունը եւ անկախության համար պայքարող դատավորները պետք է արձագանքեն նաեւ այս դեպքերին, որպեսզի ամեն շարքային դատավոր զգա, որ հենարան ունի, մատից փուշ հանող ունի, այլապես ԲԴԽ-ն որպես դատավորների անկախության երաշխավոր սահմանադրական կառույց, վաղուց հավակնում է դառնալ քաղաքական իշխանության «ֆիլիալ»։

Հիմա նույն տրամաբանությամբ Միությունը եւ դատական համակարգի անկախությամբ մտահոգ իրավապաշտպանները պետք է արձագանքեին օրեր առաջ սոցիալական ցանցերում դատավոր Աննա Դանիբեկյանի արտաքին տեսքի հետ կապված իրականցվող թրոլինգին, չէ՞ որ դա եւս անընդունելի է եւ անուղղակի ճնշում է դատավորի նկատմամբ։ Իհարկե, գուցե դատավորների նկատմամբ կիրառվող մյուս ճնշումների համեմատ թեթեւ «չարաճճիություն է», բայց անգամ նման «չարաճճիությանը» կոշտ արձագանք է պետք, որ հաջորդ անգամ որեւէ հասարակական, քաղաքական գործիչ, հանրային կարծիք ձեւավորող influencer-ները որեւէ դատավորի արտաքինը, անձնական հատկանիշները թիրախավորելուց զերծ մնան։

Դատավորների գործունեությունը կասկածի տակ դնող, միջամտող, նրա հեղինակությունը անվանարկող քայլերին լուրջ հակազդեցությունը ոչ միայն արմատախիլ կանի հանրային բացասական վերաբերմունքը, տարատեսակ ոտնձգությունները, այլեւ դատավորներին համախմբման համար լուրջ հիմք կհանդիսանա։ Իսկ քաղաքական իշխանության ոտնձգություններին դիմակայելու միակ ուղին այսօր միասնական, ամուր եւ պատրաստակամ լինելն է, եթե, իհարկե, մեր դատավորների համար իրավական պետության եւ արդարադատության շահը գերակա է կոմֆորտից։ Ասել է, թե դատավորների ժողովը վիժեցնելու համար մեկնարկած պրոցեսին դիմանալը եւ պայքարելը անկախությանը արժանի լինելու գինն է։