Երբ է բոյկոտը արդարացված կամ ինչ կարող էր անել ընդդիմությունը հաղթող իշխանությանը պարտված թողնելու համար

Նախագահի հրաժարականի շուրջ առաջացած աժիոտաժը կամաց-կամաց մարում է, խաղաքարտերը բացվել են եւ արդեն պարզ է, որ ՔՊ-ի առաջադրած թեկնածուն՝ Վահագն Խաչատրյանը կընտրվի նախագահ։
Միակ աժիոտաժը ընդդիմության թեկնածու առաջադրել-չառաջադրելն էր։ Սկզբից քննարկվում էր, թե ընդդիմությունը թեկնածու կառաջադրի՝ ի դեմս Վայոց ձորի նախկին մարզպետ, ՍԴ աշխատակազմի նախկին ղեկավար Էդգար Ղազարյանի, բայց քիչ առաջ ընդդիմադիր երկու խմբակցությունները հայտարարություն տարածեցին, որ «ստեղծված իրավիճակում անընդունելի եւ սխալ են համարում նույնիսկ անուղղակի ձևով այդ ընտրության լեգիտիմացմանը մասնակցելը, որոշել են որևէ կերպ չմասնակցել Հանրապետության նախագահի ընտրությանը»։
Առհասարակ՝ 8-րդ գումարման խորհրդարանի ձեւավորումից հետո, երբ քննարկում ենք խորհրդարանական ընդդիմության աշխատանքը, հարց է առաջանում՝ բոյկոտը ե՞րբ եւ որտե՞ղ է արդարացված։

Կար երկու տարբերակ՝ նախագահի թեկնածու առաջադրել, գնալ, պայքարել, հարամել իշխանության թեկնածուի ընտրությունը, ԱԺ ամբիոնից ցույց տալ քաղաքական խոսքի, որակի, մակարդակի, ճաշակի տարբերությունը, պետական, ազգային գործչի մաստեր կլասս կազմակերպել այնպես, որ իշխանությունը «մանթո» մնար եւ պարտված լիներ հաղթելով հանդերձ։ Վստահաբար՝ նման սցենար կարելի էր ստանալ քրտնաջան աշխատանքի շնորհիվ, այս պարագայում կարեւորը ոչ թե արդյունքն էր, որը ի սկզբանե կանխատեսելի է, այլ արդյունքին հասնելու ճանապարհը, ընթացքը։ Վերջիվերջո, մանդատները վերցնելով եւ խորհրդարան գալով՝ ընդդիմությունը քաջ գիտակցում էր չէ՞, որ որեւէ արդյունքի վրա չի կարողանալու ազդել, ում ՔՊ-ն ցանկանա, կընտրի, ինչ օրենք ցանկանա՝ կընդունի։

Հարց է առաջանում՝ ինչու եկաք խորհրդարան, եթե գիտեիք, որ որեւէ արդյունքի վրա չեք կարողանալու ազդել եւ փոխել եւ ձեր «գոյությամբ» ընդամենը լեգիտիմացնում եք այս խորհրդարանի աշխատանքը, իշխանությունների քայլերը։
Արդյունքի վրա չեք կարողանում ազդել, բայց գոնե կարող եք ընթացքը փոխել, ընթացքը հարամել, նախագահի «անմոռանալի» ընտրություն, փոքրամասնություն լինելով հանդերձ խորհրդարանական ընդդիմության ողջ գործիքակազմը գործի դնել, պայքարի նոր մեթոդներ կիրառել։

Այլապես ինչու եք գնացել խորհրդարան, եթե ոչինչ չանել կարող են բոլորը՝ առանց խորհրդարան գնալու։ Ընդունենք սա ամենահեշտն է, բայց հանրությունը ընդդիմությանը քվե է տվել եւ ուղարկել խորհրդարան ոչինչ չանելու համա՞ր։ Ի՞նչ տարբերություն խորհրդարան չանցած ուժերի, գործիչների միջեւ, երկուսն էլ ոչինչ չեն անում։ Բոյկոտը պայքարի միջոց է, երբ հստակ նպատակ է հետապնդում, ծրագիր է նախատեսում, անելիքներ, տեսլական, այլապես մեկումեջ քվեարկելը ՔՊ-ի թեկնածուներին, մեկումեջ չքվեարկելը «համազգային համախմբմանը եւ համերաշխությանը» չի նպաստի։

Հիմա եթե վերանանք բոլոր քաղաքական նախընտրություններից, օբյեկտիվ, չեզոք, մտահոգ քաղաքացու աչքերով նայենք այս ամենին, ստացվում է, որ մի կողմում իշխանությանը չընդունող, իր կյանքից դժգոհ քաղաքացին է, ով չի ցանկանում արտագաղթել, մյուս կողմում էլ «բոյկոտող» ընդդիմությունը, ով ոչինչ չի անում, բացի «երկիրը կործանման եզրին հասցրած, հասարակությանը պառակտած իշխանության» մասին հայտարարություններ տարածելուց։ Եւ ամեն անգամ այնպիսի նախանձելի անմեղությամբ են հայտարարում, որ «իշխանությունը որոշել է շարունակել նույն գործելաոճը և առաջնորդվել ոչ թե պետական, այլ միմիայն իր նեղ թիմային շահերով», որ դասականի խոսքերն ես ակամայից հիշում՝ «յա՞, իրո՞ք», իսկ դուք այլ ակնկալի՞ք ունեիք, չլինի՞ մեր իշխանությունը պետական շահերով առաջնորդվողի տպավորություն էր թողել ձեզ վրա այնպես, ինչպես Ալիեւը Փաշինյանի վրա «կիրթ եւ կառուցողական մարդու» տպավորություն էր թողել։

Խորհրդարանական ընդդիմությունը նոր մոլորակ հայտնաբերածի դեմքով հայտարարում է, թե «չնայած Նախագահի ինստիտուտը պետք է հանդես գա որպես իրապես չեզոք և հասարակությանը համախմբող ինստիտուտ, օրվա իշխանությունը որոշել է առաջադրել և միայնակ ընտրել բացառապես սեփական ուժի Հանրապետության նախագահ»։ Բայց ինչո՞ւ էին ակնկալում, որ իշխանությունը կարող է այլ կերպ վարվել, պետք լիներ՝ Սահմանադրության մեջ էլ փոփոխություն կանեին սեփական թեկնածուի ընտրվելու համար։

Կամ մյուս պատճառաբանությունը, «միջազգային հանրությունը անգործություն և լռություն է պահպանում ժողովրդավարության նահանջի ակնհայտ փաստերի հանդեպ, այդ թվում` մեկ անձի բռնապետության ձևավորման առումով», հարց է առաջանում՝ իսկ «Պատիվ ունեմ» եւ «Հայաստան» խմբակցությունները ինչ-որ բան արե՞լ են, որ միջազգային հանրությունը անգործության չմատնվի կամ լռություն չպահպանի, բացի միջխորհրդարանական շփումները, այցերը բոյկոտելուց։ Չէ՞ որ պատգամավորի աշխատանքը եւ հատկապես ընդդիմության աշխատանքը ստատուս գրել, մերթ ընդ մերթ հարցազրույց տալը չէ միայն։
Հիմա ընդդիմությունը հաճախ նեղանում է լրագրողներից, որ քննադատում ենք իրենց արածները եւ չարածները, սակայն այս քննադատությունը առաջին հերթին իրենց է պետք վերակառուցելու սեփական գործունեությունը, դասեր քաղելու իրենց սխալներից։ Ընդ որում՝ հաճախ երբ քննադատում ես, ասում են՝ չենք կարող բոլորին գոհացնել, իսկ դու ինչ ես առաջարկում։

Իհարկե, չեն կարող բոլորին գոհացնել, լրագրողներն էլ չեն կարող այնպիսի օրակարգ առաջարկել, որը ընդունելի կլինի ընդդիմադիրների, հանրության մեծ մասի համար։ Սակայն եկեք իրականությանը առանց էմոցիաների՝ փաստերից դատելով, ընտրությունից 8 ամիս է անցել, ինչ օրակարգ ունի այսօր ընդդիմությունը, իշխանությանը հեռացնելը ուժի մեջ է, թե ոչ, ինչպես, ինչ են անում դրան հասնելու համար, թե մանդատը ստացան, խորհրդարանում հանգիստ տեղավորվեցին, մեկումեջ կռիվ կանեն, սուր հարց կտան, կվիրավորեն եւ կվիրավորվեն, կմաշացնեն իրենց եւ մեր օրերը։ Այս հարցը անկեղծորեն ճշգրտման կարիք ունի, թող հայտարարեն, որ ի վիճակի չենք, մեզնից այլ բան մի ակնկալենք, մեր պայքարը խորհրդարանում իրար ծեծելով կսահմանափակվի, գնացեք գլխներիդ ճարը տեսեք։

Կարճ ասած՝ եկե՞լ եք խորհրդարան, որ ինչ անենք, ձեզ ընտրողները եւ հույսեր կապողները ի՞նչ ակնկալիքներ ունենան ձեզնից...ոչինչ չանել, բոյկոտել, կռիվ-կռիվ խաղալ կարող էիք նաեւ խորհրդարան չգնալով, իմա՞ստը ձեր մանդատի գոյության եւ գործունեության։