Երբ հանրային կարծիք ձեւավորողներն էլ մի բարի պտուղ չեն, աջ ու ձախ քննադատում են, բայց իրենց վարքով եւ բարքով հեռու են կատարելությունից

Հայտնի ճշմարտություն է, որ մարդու մասին ամենախոսուն ցուցիչը նրա գործերն են, ոչ թե խոսքերը։ Մենք սովորաբար անդրադառնում ենք իշխանության խոսքերին, որ այդպես էլ գործ չեն դառնում, եւ գործերին, որոնք երբեք չեն համապատասխանում նրանց խոսքերին։

Բայց հաճախ անտեսում ենք ընդդիմության թեւի խոսքերին եւ գործերին անդրադառնալը։ Եւ ոչ միայն ու ոչ այնքան ընդդիմությանը, որքան տարատեսակ հայտնի գործիչներին եւ անհատներին՝ ցանցում եւ դրանից դուրս հանրային կարծիք ստեղծողներին։ Հաճախ նրանց անդրադարձը համարում ենք ավելորդ՝ մտածելով, թե այսքան դժբախտությունների մեջ այս ամենը մանրուք է, բայց մոռանում ենք, որ մանրուքներից է ամբողջանում իրականությունը, իսկ այդ մարդիկ օրակարգ ձեւավորող եւ թելադրող են, ով իմանա՝ վաղը, մյուս օրը որտեղ կհայտնվեն եւ իրենց «մանր» թվացող թերություններով ինչ նոր պատուհաս կդառնան մեզ համար։

Եւ այսպես, օրուգիշեր քննադատության, այլախոհության, հանդուրժողականության քարոզ անող մեկը կարող է քեզ առհավետ բլոկել իրեն ոչ հաճելի, ամենեւին էլ ոչ վիրավորական մեկնաբանության համար։ Այս կատեգորիայի մարդկանց կարելի է անվանել հանդուրժող են, երբ ուրիշներին են քննադատում, իսկ իրենց՝ միայն գովաբանում։ Պատերազմից հետո եւ առհասարակ այս ողջ ընթացքում իր անձնական կյանքը վայելող ակտիվիստը, հասարակական գործիչը, իրավապաշտպանը (քավ լիցի, թող վայելի), որ այլեւս չի արձագանքում հանրային, քաղաքական իրադարձություններին, մեկ էլ հանկարծ կարող է ստատուս գրել եւ մեղադրել մյուսներին հարսանիք, ծնունդ գնալու մեջ՝ մոռանալով, որ այս ողջ ընթացքում իր կյանքը միայն խնջույքներից եւ վայելքներից էր բաղկացած, լուսանկարները՝ վկա։ Այս կատեգորիան պայմանական կարելի է անվանել «պատվերով» պայքարող եւ սեփական աչքի գերանը չտեսնող, ուրիշի աչքի փուշը տեսնող։

Երրորդ՝ իրեն լուրջ մասնագետ համարող եւ իրականում լուրջ, անկախ մասնագետ մեկը, որ անտեսում եւ մերժում է լրատվամիջոցների հարցազրույցների հրավերները՝ հավանաբար պատվից ցածր համարելով հայ հանրությանը իր տեսակետները հայտնելը, կարող է ամբողջ օրը կիսվել թինեյջերական ֆոտոներով, լուքերով, մարզասրահից, զբոսանքից, անկողնուց, բոլոր հնարավոր վայրերից լուսանկարներով եւ տեսանյութերով։ Իհարկե, զարմանքը ոչ թե վերջինիս անձնական կյանքի եւ ամենօրյա ռեժիմով դրա վերաբերյալ հրապարակումների մասին է, որքան սեփական անձին այդքան լուրջ վերաբերելը, իրեն բոլորից վեր դասելը եւ անընդհատ բողոքելը հասարակությունից, լրատվամիջոցներից, իշխանությունից, ընդդիմությունից․․․։ Եկեք կրթենք այս հասարակությանը միասին, եթե ոչ դուք, էլ ովքեր պետք է այսօր խոսեն։ Այս կատեգորիայի մարդկանց կարելի է համարել «կեղծ պրոֆեսիոնալներ», որոնք իրենց շատ լուրջ են վերաբերում, բայց իրականում ուսանողի թեթեւության կյանք են վարում։

Չորրորդ կատեգորիան այն մարդիկ են, ովքեր լավ տեսաբան են՝ բոլորին կարող են աջուձախ քննադատել ամենատարբեր խնդիրների պատճառով, բայց իրենք իրենց էությամբ եւ տեսակով հեռու են կատարյալ լինելուց, միայն քննադատ են։ Նրանք կարող են լինել նախկին պաշտոնյաներ, ովքեր այդպես էլ ոչինչ չկարողացան անել իրենց տեղում, կարող են լինել հայտնի գործիչներ, որոնց հետ անգամ մի քանի րոպե անձնական շփումը տհաճ է, այդքան մեծամիտ չեն լինում, կարող են լինել մարդիկ, ովքեր աջ ու ձախ կյանք են սովորեցում, բայց անգամ անձնական կյանքը չեն կառուցել, ամուսնացած չեն, ընտանիք չունեն, կամ էլ ավելի վատ՝ ամուսնալուծված են, երեխաներն էլ լավ ճանապարհ չեն բռնել։ Այս կատեգորիայում կարելի է ընդգրկել մարդկանց, ովքեր խոսում են գեոպոլտիկ հարցերից, բայց ամենատարրական հարցերում անգամ հարգանք չունեն դիմացինի նկատմամբ։ Այո, նրանք այն գործիչներն են, որոնք կարող են հարցազրույցից ուշանալ 1 ժամ, չզանգել, չզգուշացնել, չպատասխանել զանգերին եւ տապալել ողջ օրվա աշխատանքային գրաֆիկը․․․։

Ընդ որում՝ այս պարագայում ուշանալը զբաղվածության հետ կապ չունի, մարդն իր էությամբ է անպատասխանատու եւ անպարտաճանաչ, դեղատոմս չկա, ուշանալն էլ «բարի» ավանդույթ է՝ առանց մեղավորության զգացողության․․․։ Նման տարրական պայմանավորվածություններ չպահող մարդու աշխարհաքաղաքական քննադատությունները եւ վերլուծությունները կարո՞ղ ենք լուրջ ընդունել, երբ նա օրուգիշեր իշխանության պատասխանատվությունից եւ պարտաճանաչությունից է խոսում, բայց սեփական վարքով հեռու է կատարելությունից։ Այս կատեգորիան էլ պայմանական կարելի է անվանել՝ «լավ տեսաբաններ», որոնք իրենց վարքով եւ կյանքով ոչ մի քննադատության չեն դիմանա։

Հինգերորդ կատեգորիան էլ իրենց գերագնահատողներ են, ովքեր համարյա բարձրյալի կարգավիճակում են, հասարակ մահկանացուների հետ չեն շփվում, զարմացած են իրենց զբաղեցրած դիրքից, կարգավիճակից․․․։ Նրանց դեպքում դեղատոմսը կյանքն է, որը միշտ վերադարձնում է ելման դիրքին։ Այդպիսի բազմաթիվ գործիչներ կհիշեք, որ պաշտոն ստանալուց հետո սկսեց կոմպլեկտավորել ընկերներին, շփումները, հրաժարվեց ամեն մեկի հետ զրուցել՝ առանց խորանալու օրակարգի մեջ, արդյունքում այդ գործիչները մի օր հայտնվում են լուսանցքից դուրս, բայց մենք նրանց միշտ հիշում ենք նրանց կերպարանափոխությունը պաշտոն ստանալուց հետո։

Եւ ցավոք այս շարքը շարունակելի է, նրանք շարքային «ձյաձյաներ» եւ «ծյոծաներ» չեն՝ լատինատառով անգրագետ մեկնաբանություններ գրող, այս կատեգորիաներում, ցավոք, տեղավորվում են մեր քաղաքական, հասարակական կյանքի դերակատարները, որոնց կարդում ենք, լսում ենք, հավանում ենք, քանի դեռ չենք բացահայտել նրանց «թաքուն» էությունը։